Sâm Maca: Lợi ích, tác dụng phụ và cách bổ sung

Maca là một thảo dược được nhiều người tin rằng có thể giúp tăng cường sinh lý. Trong những năm gần đây, các sản phẩm từ Maca ngày càng được ưa chuộng. Vậy lợi ích thực sự của Maca là gì? Maca có tác dụng phụ không? Và làm thế nào để bổ sung Maca?

Mời bạn đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu kỹ hơn về loài thảo dược này.

MACA LÀ GÌ?

Maca (tên khoa học: Lepidium Meyenii) là một loại rau họ cải có họ hàng với súp lơ, bắp cải, cải xoăn,… Nó còn được gọi là nhân sâm Peru.

Người Andes đã trồng Maca từ cách đây hơn 2000 năm và sử dụng nó như một loại thực phẩm, đồng thời là một loại thuốc dùng để điều trị nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, tiêu biểu như bệnh hô hấp, thấp khớp, yếu sinh lý.

Maca thuộc loại cây thân thảo, chiều cao khoảng 20 – 30cm, lá xếp đan xen tỏa ra nhiều nhánh nhỏ. Phần rễ phình to thành dạng củ chóp nhọn nhìn khá giống củ cải đỏ và có nhiều màu sắc khác nhau như vàng, đỏ, đen.

Maca là một trong số ít thực vật ăn được có thể tồn tại trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở độ cao 4000m trên dãy núi Andes (Peru).

Maca chứa những chất gì?

Phần củ, tức rễ của Maca là bộ phận chứa nhiều chất dinh dưỡng nhất, bao gồm vitamin B, C, khoáng chất đồng, sắt, kali, các axit amin. Ngoài ra nó cũng chứa một số hoạt chất sinh học khác như macamides, macaridine, alkaloids, glucosinolates – được cho là chịu trách nhiệm cho các lợi ích chữa bệnh của Maca.

Rễ Maca thường được nghiền thành dạng bột để sử dụng. Hàm lượng dinh dưỡng trong 28g bột rễ Maca gồm có:

Calo: 91

Carbohydrate: 20g

Protein: 4g

Chất xơ: 2g

Chất béo: 1g

Vitamin C: 133% (RDI)

Đồng: 85% (RDI)

Sắt: 23% (RDI)

Kali: 16% (RDI)

Vitamin B6: 15% (RDI)

Mangan: 10% (RDI)

8 LỢI ÍCH TUYỆT VỜI CỦA MACA VỚI SỨC KHỎE

Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của khoa học, người ta đã phát hiện thêm nhiều lợi ích tiềm năng của Maca, đặc biệt là khả năng hỗ trợ sinh lý cho cả nam và nữ. Do đó Maca đã được sản xuất hàng loạt ở nhiều quốc gia khác nhau. Các thực phẩm bổ sung chiết xuất từ rễ Maca cũng được nhiều người biết đến và sử dụng.

Dưới đây là 8 lợi ích tiêu biểu của loại thảo dược này.

Maca giúp gia tăng ham muốn tình dục

Lợi ích được biết đến rộng rãi nhất của Maca đó là khả năng cải thiện sinh lý, gia tăng ham muốn tình dục ở cả nam và nữ. Nó có thể thúc đẩy cả 2 loại hormone giới tính là testosterone và estrogen.

Một nghiên cứu cũ năm 2002 cho thấy những nam giới (21 - 56 tuổi) được bổ sung 1.5 - 3g rễ Maca mỗi ngày đã gia tăng ham muốn tình dục sau ít nhất 6 tuần.

Một nghiên cứu năm 2015 trên 45 phụ nữ bị suy giảm chức năng tình dục do sử dụng thuốc điều trị trầm cảm cho thấy, uống 3000mg rễ Maca mỗi ngày trong 12 tuần đã cải thiện đáng kể ham muốn so với nhóm dùng giả dược.

Maca hỗ trợ điều trị rối loạn cương dương

Maca cũng có thể cải thiện tình trạng rối loạn cương dương mức độ nhẹ ở nam giới.

Một nghiên cứu đã cho những người tham gia bổ sung 2.4g rễ Maca trong 12 tuần. Kết quả cho thấy những người dùng Maca đã có sự cải thiện đáng kể về khả năng cương cứng và chức năng tình dục, so với những người chỉ dùng giả dược.

Maca giúp tăng khả năng sinh sản

Một lợi ích được biết đến rộng rãi khác của Maca đó là cải thiện khả năng sinh sản, đặc biệt ở nam giới.

Một nghiên cứu gần đây đã đánh giá tác dụng của Maca trên 69 nam giới bị yếu sinh lý. Kết quả cho thấy uống 2g Maca/ngày trong 12 tuần đã cải thiện đáng kể số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng so với nhóm dùng giả dược.

Maca giúp giảm các triệu chứng tiền mãn kinh

Thời kỳ tiền mãn kinh thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi 45 - 55. Sự sụt giảm hormone estrogen sẽ gây ra nhiều khó chịu cho cơ thể như: bốc hỏa, khó ngủ, tâm trạng thất thường, dễ cáu kỉnh, khô âm đạo, giảm ham muốn,…

Bằng cách thúc đẩy sản sinh estrogen, Maca có thể giúp hạn chế các triệu chứng của tiền mãn kinh.

Maca giúp cải thiện tâm trạng

Trong Maca chứa một lượng dồi dào flavonoid. Đây là một hợp chất thực vật có khả năng giảm lo âu, căng thẳng và cải thiện tâm trạng.

Một nghiên cứu năm 2015 tại Trung Quốc cho thấy bổ sung chiết xuất rễ Maca có thể giảm các triệu chứng trầm cảm ở phụ nữ sau mãn kinh.

Một nghiên cứu khác năm 2016 trên 175 người có điều kiện sống khó khăn, vất vả cũng cho thấy, bổ sung 3g maca đỏ hoặc đen mỗi ngày trong 12 tuần đã cải thiện đáng kể tâm trạng và mức năng lượng của họ, so với giả dược.

Maca giúp giảm huyết áp

Maca có thể có ích cho những người bị cao huyết áp. Một nghiên cứu năm 2015 cho biết bổ sung 3.3g Maca mỗi ngày trong 12 tuần đã giúp giảm huyết áp ở những phụ nữ mãn kinh.

Maca chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sức khỏe

Trong rễ sâm Maca chứa nhiều chất chống oxy hóa. Bên cạnh đó, nó cũng thúc đẩy các chất chống oxy hóa tự nhiên được sản xuất bởi cơ thể, chẳng hạn như glutathione và superoxide dismutase.

Chất chống oxy hóa giúp ức chế hoạt động của gốc tự do có thể gây hại cho các tế bào trong cơ thể. Gốc tự do được sinh ra khi bạn tiếp xúc với tia cực tím, môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại,… và từ cả quá trình phân hủy thức ăn trong cơ thể.

Sự hoạt động quá mức của gốc tự do sẽ khiến bạn nhanh lão hóa và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như: viêm khớp, tiểu đường, bệnh tim, ung thư,…

Maca có thể giúp cải thiện chức năng não bộ

Một số bằng chứng cho thấy maca có thể cải thiện khả năng học tập và ghi nhớ. Ví dụ, một nghiên cứu năm 2011 cho thấy maca đã giúp cải thiện trí nhớ ở chuột.

Các nhà nghiên cứu cho rằng các hợp chất chống oxy hóa trong Maca có thể mang lại lợi ích nhất định trong việc điều trị một số bệnh liên quan đến chức năng não bộ, chẳng hạn như bệnh Alzheimer (suy giảm trí nhớ).

Tuy nhiên, hiện tại mới chỉ có nghiên cứu trên mô hình động vật. Không rõ liệu maca có mang lại lợi ích tương tự ở người hay không.

LỢI ÍCH CỦA MACA VỚI VIỆC TẬP LUYỆN

Nhiều vận động viên và người tập thể hình sử dụng rễ maca như một chất bổ sung để gia tăng mức năng lượng và cải thiện hiệu suất tập luyện. Có một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh điều này.

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2009 cho biết việc bổ sung chiết xuất rễ Maca trong 14 ngày đã giảm mệt mỏi và cải thiện thành tích của các VĐV đua xe đạp trên quãng đường 40km.

Ngoài ra, Maca có khả năng gia tăng mức testosterone tự do. Loại hormone này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh lý mà còn cả sức mạnh cơ bắp của nam giới, nhờ đó mà hiệu suất tập luyện cũng được cải thiện theo.

MACA CÓ TÁC DỤNG PHỤ KHÔNG?

Hiện tại chưa ghi nhận tác dụng phụ nghiêm trọng nào khi bổ sung Maca. Nhìn chung rễ Maca ở dạng tự nhiên hay thực phẩm bổ sung đều khá an toàn khi được sử dụng với liều lượng vừa phải.

Các nghiên cứu đã sử dụng liều lượng lên tới 3g chiết xuất rễ Maca mỗi ngày trong vòng 4 tháng và không cho thấy phản ứng bất lợi nào.

Tuy nhiên, do Maca có thể ảnh hưởng đến mức hormone, những người có vấn đề về tuyến giáp không nên sử dụng. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang điều trị bất kỳ bệnh lý nào khác.

Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cũng không nên sử dụng Maca bởi chưa có nghiên cứu nào chứng minh Maca an toàn 100% với đối tượng này.

Nếu sử dụng quá nhiều Maca, bạn cũng có thể gặp phải một số tác dụng phụ sau:

• Khó ngủ, mất ngủ

• Bồn chồn, lo lắng hoặc cảm thấy dư thừa năng lượng

• Khó chịu dạ dày

• Một số tác dụng phụ nặng hơn nếu tiếp tục lạm dụng Maca trong thời gian dài: Tăng nhịp tim, tăng huyết áp, ợ nóng,…

NHỮNG CÁCH BỔ SUNG MACA

Rễ (củ) Maca có vị ngọt thanh, thơm, khá giống với hạt dẻ nên rất dễ sử dụng. Bạn có thể tham khảo một số cách dưới đây:

- Ăn sống: Bạn có thể ăn sống rễ Maca như 1 loại trái cây bình thường.

- Pha trà: Maca sau khi thái lát, phơi khô có thể hãm với nước nóng để làm trà Maca.

- Kết hợp với các món ăn khác: Maca phơi khô rồi nghiền thành bột, rắc vào sinh tố, cháo, súp, bánh,… hoặc pha với nước uống.

- Hầm với xương: Bạn có thể hầm củ Maca với xương, giúp món ăn thêm ngon ngọt.

- Ngâm rượu: Maca sau khi phơi khô có thể ngâm cùng rượu, giúp bồi bổ sinh khí nam giới. Tuy nhiên mỗi ngày bạn chỉ nên uống khoảng 20 - 30ml rượu Maca.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng Maca dưới dạng chiết xuất trong các loại thực phẩm bổ sung. Do được trải qua công đoạn tách lọc và xử lý kỹ càng, các sản phẩm này thường có độ tinh khiết cao nhưng vẫn giữ được đầy đủ dưỡng chất. Cách sử dụng cũng thuận tiện, nhanh gọn hơn nhiều so với rễ Maca tự nhiên. 

Hàm lượng chiết xuất Maca được khuyến nghị sử dụng hàng ngày là 500 - 1500mg

Tham khảo: Viên uống Now Maca