Collagen là gì? Lợi ích, cách bổ sung, các thắc mắc thường gặp

Từ lâu, collagen đã được xem là “thần dược” giúp nữ giới duy trì sắc đẹp và sự tươi trẻ. Tuy nhiên collagen trong thực tế còn có nhiều vai trò quan trọng hơn và là thành phần của nhiều cấu trúc trong cơ thể. 

Bài viết này sẽ giải mã cho bạn những bí ẩn của collagen bao gồm:

• Collagen là gì? Tại sao lại quan trọng?

• Công dụng của Collagen

• Nguyên nhân suy giảm collagen và cách bổ sung

Hãy cùng Gymstore khám phá ngay nhé!

COLLAGEN LÀ GÌ? 

Collagen là một loại protein có số lượng dồi dào nhất trong cơ thể chúng ta. Nó là thành phần chính cấu tạo nên da, cơ, gân và dây chằng. Ngoài ra, các bộ phận khác như xương, mạch máu, giác mạc và răng cũng chứa collagen. Nhiệm vụ của collagen là “kết dính” các bộ phận này với nhau. 

Hiện nay, có 28 loại collagen được khoa học tìm thấy, trong đó collagen loại I chiếm đến 90% tổng lượng collagen trong cơ thể. Thành phần của collagen chủ yếu bao gồm 3 axit amin là glycine, proline, and hydroxyproline. Chúng tạo nên cấu trúc xoắn 3 sợi đặc trưng của collagen. 

Tại sao collagen lại quan trọng với cơ thể?

Collagen chiếm đến 30% tổng lượng protein trong cơ thể và 70% trong cấu trúc da, với vai trò chính là kết nối các mô dưới da thành một khối hoàn chỉnh. Vì thế collagen có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe làn da, độ đàn hồi, căng mịn và săn chắc của da.

Bên cạnh đó, collagen chiếm tỷ trọng lớn trong các mô liên kết, khớp, sụn, dây chằng,... hỗ trợ chúng hoạt động bình thường và khỏe mạnh. Collagen còn tham gia vào các quá trình tế bào quan trọng như sửa chữa mô, phản ứng miễn dịch, di chuyển tế bào…

Lượng collagen trong cơ thể giảm dần theo tuổi tác. Khi con người già đi, collagen bị phân mảnh, chức năng nguyên bào sợi bị suy yếu và quá trình sản xuất collagen sẽ chậm lại. Từ độ tuổi 20, quá trình sản xuất collagen tự nhiên bắt đầu giảm từ 1-1.7% mỗi năm.

Thiếu hụt collagen không chỉ tác động trực tiếp đến làn da, khiến da nhăn nheo, chảy xệ mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, đặc biệt là hệ thống gân và sụn khớp.

Chính vì thế, collagen rất quan trọng với cơ thể và ngày càng có nhiều người quan tâm đến việc bổ sung collagen từ bên ngoài hoặc gia tăng sản sinh collagen từ bên trong.

CÁC LOẠI COLLAGEN KHÁC NHAU

Theo thống kê, có tới 28 loại collagen khác nhau nhưng chỉ có 4 loại chính được tìm thấy trong cơ thể chúng ta, bao gồm:

• Collagen loại I: Đây là loại collagen phổ biến nhất, chiếm tới 90% lượng collagen trong cơ thể, được tìm thấy trong tất cả các mô liên kết như da, xương, gân, sụn và răng. 

• Collagen loại ll: Được tìm thấy trong các khớp và đĩa đệm (đóng vai trò giảm xóc cho cột sống khi vận động).

• Collagen loại lll: Là thành phần chính của sợi lưới, xuất hiện chủ yếu trong da và mạch máu.

• Collagen loại lV: Là một thành phần của thận, tai trong và tròng mắt. Có nhiều trong các lớp da. 

Nếu muốn tập trung vào cải thiện làn da, bạn nên chọn những sản phẩm collagen loại I và III.

Bên cạnh đó, nếu muốn nhận được đa công dụng cho da, tóc, móng, xương khớp, sụn, dây chằng, tim mạch,... thì bạn nên chọn collagen kết hợp các loại I. II. III. IV. hoặc có thể có thêm loại V và X.

Collagen Peptides là gì? 

Collagen Peptides là một dạng bổ sung collagen ngoại sinh cho cơ thể với khả năng hấp thụ nhanh hơn các loại collagen thông thường.

Cụ thể, Collagen Peptides, hay Collagen thủy phân đã ra đời khi có những tranh cãi về việc bổ sung collagen qua đường uống bởi kích thước phân tử rất lớn, dẫn đến việc khó hấp thụ vào cơ thể.

Collagen Peptides đã được chia nhỏ bằng công nghệ thủy phân. Nó có kích thước phân tử chỉ bằng 1/60 collagen thông thường nên khả năng hấp thụ là cực kỳ tốt. 

Tìm hiểu thêm: Collagen Peptides là gì?

TOP 6 TÁC DỤNG CỦA COLLAGEN KHI BỔ SUNG

Công dụng của collagen được biết đến rộng rãi nhất đó là giảm lão hóa, cải thiện cấu trúc da. Thế nhưng như đã nói ở trên, collagen còn là thành phần chính trong nhiều bộ phận khác của cơ thể như sụn, gân, dây chằng, mạch máu, xương,... Do đó tác dụng của collagen còn đa dạng hơn thế nữa. Cụ thể:

• Làm đẹp da: Nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Journal of Medical Nutrition and Nutraceuticals" chỉ ra rằng bổ sung collagen hàng ngày đã cải thiện độ ẩm và độ đàn hồi của da ở phụ nữ. Điều này giúp giảm nếp nhăn, làm chậm quá trình lão hóa. 

• Tăng sự dẻo dai, đàn hồi của sụn khớp: bổ sung Collagen tác dụng hiệu quả tới sức khỏe sụn và khớp, giúp giảm các triệu chứng của viêm xương khớp. Cụ thể, một nghiên cứu trong "Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism" đã cho thấy bổ sung collagen góp phần giảm đau khớp ở những người mắc bệnh viêm khớp.

• Ngăn ngừa mất xương: Các nghiên cứu khoa cũng đã chứng minh việc sử dụng Collagen có thể giúp tăng mật độ xương, ngăn chặn mất xương và giảm nguy cơ loãng xương.

• Cải thiện sức khỏe tim mạch: Nghiên cứu tại "Journal of Atherosclerosis and Thrombosis" phát hiện rằng collagen có tác dụng cải thiện cấu trúc động mạch, giúp chúng linh hoạt hơn, từ đó giảm độ cứng. Từ đó có thể thấy Collagen cũng có tác dụng giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch.

• Hỗ trợ tập luyện: Một số nghiên cứu cũng chỉ ra việc bổ sung Collagen giúp hỗ trợ quá trình phục hồi sụn khớp sau khi tập luyện, giúp tăng khối lượng cơ bắp và giảm nguy cơ chấn thương.

• Lợi ích sức khỏe khác: một nghiên cứu trên "Journal of Cosmetic Dermatology" cho thấy rằng bổ sung collagen cải thiện đáng kể độ chắc khỏe và bóng mượt của tóc ở phụ nữ.

Xem thêm: Tác dụng của Collagen với sức khỏe và tập luyện

LÝ DO BẠN BỊ SUY GIẢM COLLAGEN 

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến bạn nhanh bị mất Collagen trong cơ thể:

Tuổi tác khi bạn già đi 

Lượng Collagen tự nhiên trong cơ thể tỉ lệ nghịch với tuổi tác. Mặc dù phải đến năm 30 tuổi, các nếp nhăn trên da mới bắt đầu xuất hiện nhưng trên thực tế, ngay từ tuổi 20, quá trình sản sinh Collagen đã bắt đầu suy giảm. Mỗi năm cơ thể sẽ mất đi từ 1 - 1.7% collagen protein.

Lối sống sinh hoạt

Hút thuốc lá

Các hóa chất độc hại từ thuốc lá sẽ làm suy giảm sản xuất collagen và làm hỏng cấu trúc collagen hiện có, thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa.

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Tia cực tím có thể tàn phá cấu trúc của collagen và được coi là kẻ thù của làn da. Bạn nên che chắn cẩn thận và bôi kem chống nắng mỗi khi ra ngoài đường, đặc biệt khi thời tiết nắng nóng.

Dung nạp quá nhiều đường và tinh bột

Ăn quá nhiều đường, các loại tinh bột đơn giản, cũng như thực phẩm đã qua chế biến hoặc đóng hộp có thể làm tăng nguy cơ lão hóa nhanh. Điều này xảy ra do một quá trình gọi là glycation, tức là liên kết giữa các protein trong da như collagen và elastine bị phá vỡ, khiến da mất đi độ đàn hồi và xảy ra lão hóa.

Stress 

Khi căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều cortisol. Nó không chỉ tàn phá làn da, đẩy nhanh lão hóa mà còn ảnh hưởng xấu đến toàn bộ các chức năng trong cơ thể.

Yếu tố di truyền

Đây cũng là một yếu tố ảnh hưởng khá nhiều đến quá trình sản xuất và phân hủy collagen của cơ thể. Tuy nhiên, bạn không thể thay đổi được điều này, do đó hãy tập trung vào những yếu tố có thể kiểm soát đã nêu ở trên.

DẤU HIỆU CỦA VIỆC SUY GIẢM COLLAGEN

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang có tình trạng suy giảm collagen rõ rệt mà bạn có thể dễ dàng nhận biết.

✓ Da nhăn nheo và mất độ đàn hồi

Công dụng Collagen là giúp da giữ được sự đàn hồi và mềm mịn. Khi collagen suy giảm, da không còn được hỗ trợ đầy đủ, dẫn đến việc giảm sự săn chắc và hình thành nếp nhăn. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến và rõ ràng nhất.

✓ Lâu lành các vết thương hở

Tác dụng của Collagen còn góp phần vào quá trình tái tạo da và lành thương. Khi mức collagen giảm, quá trình phục hồi của cơ thể kém hiệu quả hơn, làm cho vết thương lâu lành.

✓ Tóc và móng yếu

Collagen cung cấp sức mạnh và cấu trúc cho tóc và móng. Khi collagen không đủ, tóc có thể trở nên mỏng manh và dễ gãy, trong khi móng có thể trở nên giòn và dễ vỡ.

✓ Đau khớp

Gân và ligament chứa lượng lớn collagen giúp chúng duy trì độ đàn hồi và sức mạnh. Sự giảm sút của collagen trong gân và ligament có thể dẫn đến giảm độ đàn hồi, làm tăng nguy cơ chấn thương và gây đau nhức khớp.

CÁC CHẤT DINH DƯỠNG GIÚP TĂNG HÀM LƯỢNG, TỔNG HỢP COLLAGEN

Bổ sung những chất dinh dưỡng dưới đây có thể kích thích và tăng cường hàm lượng collagen trong cơ thể bạn.

Bổ sung thực phẩm bổ sung có chứa Collagen 

Việc sử dụng thực phẩm bổ sung collagen có thể góp phần cung cấp collagen, một loại protein quan trọng, cho cơ thể. 

Việc cung cấp collagen qua đường ăn uống thông qua các sản phẩm bổ sung như viên uống hoặc bột có thể bù đắp cho lượng collagen mà cơ thể mất đi theo thời gian do tự nhiên hoặc do tác động từ môi trường. 

Bổ sung chất chống Oxy hóa Vitamin C 

Vitamin C không chỉ tốt cho hệ miễn dịch mà còn cần thiết cho quá trình tổng hợp collagen. Việc bổ sung thực phẩm giàu Vitamin C hoặc thực phẩm bổ sung có chứa vitamin này có thể tăng cường khả năng sản xuất collagen, giúp da khỏe mạnh và giảm tình trạng lão hóa.

Sử dụng thực phẩm bổ sung giàu Protein 

Whey Protein 

Whey protein không chỉ hỗ trợ tăng cơ mà còn cung cấp nguồn amino acid cần thiết cho quá trình tổng hợp collagen protein. Amino acid như glycine, proline và hydroxyproline có trong whey có thể trực tiếp thúc đẩy sản xuất collagen.

EAA 

Các axit amin thiết yếu (EAA) cũng hỗ trợ việc tổng hợp collagen bằng cách cung cấp các khối xây dựng cơ bản. Bổ sung EAA có thể giúp cải thiện chất lượng da và góp phần vào sức khỏe các mô liên kết.

Sử dụng Dầu cá Omega 3 tăng tổng hợp Collagen 

Dầu cá giàu omega 3 đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe da bằng cách giảm viêm và tăng cường khả năng tổng hợp collagen. Sử dụng dầu cá như một phần của chế độ dinh dưỡng hàng ngày cũng hỗ trợ cải thiện độ đàn hồi và sức khỏe tổng thể của da. 

BỔ SUNG COLLAGEN LIỆU CÓ TÁC DỤNG PHỤ? 

Collagen là một chất bổ sung tương đối an toàn. Tuy nhiên khi uống collagen, bạn vẫn có thể gặp một số tác dụng phụ như gây dị ứng, đầy bụng, ợ hơi, nóng trong, nổi mụn.

- Bị nổi mụn: Các nghiên cứu cho thấy Collagen không phải nguyên nhân gây nổi mụn hay nóng trong. Nếu bạn bị nổi mụn khi uống Collagen, rất có thể sản phẩm Collagen đó kém chất lượng, khó hấp thu, hoặc bạn sử dụng quá liều lượng cho phép.

- Làm tăng canxi: Đa số TPBS collagen có nguồn gốc từ bò, gà, cá,... nên chúng chứa hàm lượng canxi khá cao. Nếu bị dư thừa canxi, bạn có thể gặp tình trạng táo bón, mệt mỏi, buồn nôn, rối loạn nhịp tim,...
 

- Gây buồn ngủ, mệt mỏi, đau đầu hoặc chán nản tinh thần: Nguyên nhân có thể do cơ thể phản ứng với một số thành phần trong sản phẩm collagen mà bạn đang sử dụng. 
 

- Gây đau bụng, ợ hơi, đầy bụng, khó chịu dạ dày: Điều này có thể xảy ra do protein trong collagen khiến hệ tiêu hóa phải làm việc nhiều hơn để phân giải các protein lớn thành amino acid, hoặc do các thành phần khác đi kèm với sản phẩm collagen không được hệ tiêu hóa hấp thụ tốt. 

- Gây dị ứng: Nếu là người dị ứng với hải sản, bạn cần đọc kỹ bảng thành phần để xem sản phẩm collagen đó có nguồn gốc từ đâu, cá (marine collagen) hay bò (bovine collagen)

- Để lại hương vị khó chịu trong miệng:  Đặc biệt là collagen có nguồn gốc từ cá, vị tanh sẽ mang lại cảm giác khó chịu khi sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều NSX đã cho thêm đa dạng hương vị trái cây vào sản phẩm để dễ uống hơn.

Xét về tổng thể thì uống collagen khá an toàn cho hầu hết mọi người. Một số nghiên cứu cho thấy sử dụng collagen peptide với liều lượng lên đến 10 gam mỗi ngày trong tối đa 5 tháng là an toàn và gần như không có tác dụng phụ.

Tuy nhiên, nếu như bạn đang điều trị hoặc gặp bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe, đặc biệt là những người đang có khối u, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

THỰC PHẨM TỰ NHIÊN GIÀU COLLAGEN 

Theo nhà dinh dưỡng học người Mỹ Krista Goncalves, bổ sung collagen qua thực phẩm tự nhiên là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe và sự trẻ trung của làn da. Các loại thực phẩm này ngoài bổ sung collagen còn thúc đẩy cơ thể sản sinh thêm collagen. Cụ thể:

• Nước hầm xương

• Thịt gà

• Cá và động vật có vỏ

• Lòng trắng trứng

• Trái cây có múi

• Các loại quả mọng

• Trái cây nhiệt đới

• Tỏi

• Rau xanh

• Đậu đỗ

• Hạt điều

• Cà chua

• Ớt chuông

Hiểu rõ hơn về 13 thực phẩm tự nhiên chứa nhiều collagen nhất và cách thúc đẩy cơ thể sản sinh collagen hiệu quả, hãy khám phá ngay bài viết Ăn gì để bổ sung collagen tự nhiên cho làn da khỏe đẹp?

CÂU HỎI THƯỜNG GẶP KHI BỔ SUNG COLLAGEN

Uống Collagen có tăng vòng 1 không? 

Câu trả lời là KHÔNG.

Ngực được cấu tạo chủ yếu bởi các mô mỡ và có rất ít mô cơ, trong khi collagen là thành phần của mô cơ. 

Collagen giúp cho vùng da quanh ngực trở nên săn chắc, đàn hồi hơn. Điều này có thể khiến bạn lầm tưởng vòng 1 đang to ra, nhưng trên thực tế, uống collagen gần như không có hiệu quả trong việc tăng vòng 1.

Nguyên nhân khiến ngực to ra có thể là:

Cơ địa: Kích thước vòng 1 phụ thuộc chủ yếu vào gen và cơ địa của từng người. Ở một số người, uống collagen có thể làm da ở vòng 1 săn chắc hơn, nhưng không thể khiến vòng 1 to hơn nếu họ không có yếu tố di truyền.

Tuổi tác: Lượng collagen giảm dần khi bạn già đi. Do đó uống Collagen có thể duy trì sự đàn hồi của da và tránh ngực bị chảy xệ, tuy nhiên nó không thể làm tăng kích thước ngực.

Uống Collagen có tăng ham muốn không? 

Không có nghiên cứu nào cho thấy bổ sung Collagen giúp tăng ham muốn tình dục. Collagen là một loại protein tập trung vào các lợi ích cho da, móng, tóc, xương, sụn, gân,... và không ảnh hưởng đến hormone, chu kỳ kinh nguyệt hay chức năng sinh lý của bạn.

Nếu sản phẩm Collagen bạn sử dụng được quảng cáo là giúp tăng ham muốn, bạn nên đọc kỹ bảng thành phần bởi nó có thể chứa những chất khác tác động đến hormone của bạn. Điều này có thể tiềm ẩn những tác dụng phụ không mong muốn.

Uống Collagen có hại gan không? 

Câu trả lời là KHÔNG.

Collagen thực chất là một loại protein được sản xuất bởi cơ thể. Các sản phẩm bổ sung Collagen thường có nguồn gốc từ da cá, xương cá, da bò - có cấu trúc khá tương đồng với collagen trong cơ thể người.

Bổ sung Collagen cũng tương tự với việc bạn ăn các thực phẩm giàu protein. Do đó, Collagen hoàn toàn không gây hại cho gan hay thận khi được sử dụng đúng cách, đúng liều lượng.

Tuy nhiên trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm collagen kém chất lượng, bị làm giả làm nhái hoặc chứa nhiều tạp chất. Khi sử dụng những sản phẩm này có thể gây ảnh hưởng xấu đến gan cũng như sức khỏe tổng thể.

Do đó, bạn cần lựa chọn những sản phẩm đến từ thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Uống Collagen có nóng hoặc nổi mụn không? 

Theo các chuyên gia, bản chất của collagen không gây nhiệt cho cơ thể. Trái lại, collagen còn giúp nhiều chị em ngăn ngừa mụn và cải thiện tình trạng da như nám, tàn nhang, giúp da trở nên tươi sáng và khỏe mạnh hơn.

Tuy nhiên, có một số trường hợp người dùng bị nóng trong người, nổi mụn hoặc táo bón sau khi sử dụng collagen, và đây chủ yếu là do những nguyên nhân sau:

Quá lạm dụng collagen: uống quá nhiều collagen ngoài khả năng hấp thụ của cơ thể có thể gây ra các phản ứng như nổi mụn, táo bón và cảm giác nóng trong người.

Chọn sản phẩm không phù hợp: mỗi loại collagen phục vụ cho mục đích khác nhau và sử dụng sai loại sản phẩm cũng có thể gây nên tình trạng nóng hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Hệ tiêu hóa nhạy cảm: một số người dùng có thể nhạy cảm với collagen hoặc một số thành phần trong sản phẩm collagen, dẫn đến các phản ứng như phát ban, mề đay, hoặc nổi mụn.

Cách khắc phục tình trạng nóng hoặc nổi mụn khi uống collagen? 

Để khắc phục hoặc ngăn ngừa tình trạng nóng, nổi mụn khi sử dụng collagen, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

- Điều chỉnh liều lượng: tuân thủ liều lượng phù hợp, không vượt quá 5000mg collagen mỗi ngày. Đối với da và sức khỏe xương khớp tại độ tuổi 30, liều lượng khoảng 3000mg/ngày được khuyến khích.

- Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, uống nhiều nước, hạn chế thực phẩm có hại, và rèn luyện thói quen tốt như tập thể dục, ngủ đủ giấc để hỗ trợ cơ thể từ bên trong.

- Chọn loại collagen phù hợp: lựa chọn sản phẩm collagen dựa trên cơ địa và nhu cầu cụ thể, đồng thời chú ý đến nguồn gốc, chất lượng sản phẩm.

KẾT LUẬN

Collagen là dưỡng chất tham gia vào cấu trúc của nhiều các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Qua bài viết hy vọng bạn đã hiểu rõ collagen là gì, tác dụng và cách bổ sung collagen để có sức khỏe tốt và sắc diện tươi trẻ.