Phenylalanine là gì? Lợi ích, tác dụng phụ và nguồn thực phẩm

Được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, Phenylalanine là một axit amin tham gia xây dựng các chất dẫn truyền thần kinh và protein quan trọng. Phenylalanine có những lợi ích sức khỏe tiềm tàng cho da và não, nhưng một số người nên tránh nó bằng mọi cách. Đọc tiếp để tìm hiểu xem nó có phù hợp với bạn không.

Bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu thêm về lợi ích, tác dụng phụ của phenylalanine cũng như nguồn thực phẩm có chứa nhiều phenylalanine.

PHENYLALANINE LÀ GÌ?

Phenylalanine là một amino acid có cấu trúc như một "khối xây dựng" của protein trong cơ thể chúng ta. Có ba dạng phenylalanin: D-phenylalanin, L-phenylalanin và hỗn hợp được tạo ra trong phòng thí nghiệm được gọi là DL-phenylalanine. 

D-phenylalanine không phải là một amino axit thiết yếu. Vai trò của nó đối với con người cho đến nay vẫn chưa có một kết luận rõ ràng. 

Ngược lại, L-phenylalanine là một axit amin thiết yếu. Nó là dạng phenylalanine duy nhất được tìm thấy trong protein. Các nguồn thực phẩm chính của L-phenylalanine bao gồm thịt, cá, trứng, pho mát và sữa.

Phenylalanine được sử dụng cho một bệnh ngoài da được gọi là bệnh bạch biến, trầm cảm, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), bệnh Parkinson, bệnh đa xơ cứng, đau, gây mê do châm cứu, viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, giảm cân và các triệu chứng cai rượu.

Một số người bôi trực tiếp lên da chữa bệnh bạch biến và các vết thâm trên da do lão hóa (đốm gan).

=> Tìm hiểu thêm: Axit Amin thiết yếu là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong việc tập luyện đến vậy.

PHENYLALANINE CÓ TÁC DỤNG GÌ VỚI SỨC KHỎE?

Phenylalanin có thể giúp điều trị bệnh bạch biến và cải thiện điều trị trầm cảm. Không có đủ bằng chứng để kiểm soát cân nặng, phụ thuộc vào chất kích thích và bệnh Parkinson. Nó có thể sẽ không hiệu quả đối với việc kiểm soát cơn đau và rối loạn chú ý.

Phenylalanine giúp giảm căng thẳng, lo âu

L-phenylalanine cho phép sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh thúc đẩy tâm trạng như dopamine và norepinephrine . Mức độ não thấp của các hóa chất này thường ẩn sau các triệu chứng của bệnh trầm cảm.

Một chế độ ăn không có phenylalanine, tyrosine và tryptophan có thể làm giảm tâm trạng và tăng tính cáu kỉnh. Theo một đánh giá về dữ liệu lâm sàng, các axit amin này có thể giúp điều trị trầm cảm từ nhẹ đến trung bình.

Trong một thử nghiệm lâm sàng với 155 bệnh nhân trầm cảm, việc kết hợp L-phenylalanine (250 mg mỗi ngày) và điều trị tiêu chuẩn có lợi trong 80-90% trường hợp.

Nồng độ phenylalanin trong máu và nước tiểu có xu hướng thấp hơn ở những bệnh nhân trầm cảm so với những người khỏe mạnh. Bổ sung L-phenylalanine cải thiện tâm trạng ở 31/40 bệnh nhân như vậy.

Một chất bổ sung với cả hai dạng, DL-phenylalanine (DLPA), cũng đã cho thấy kết quả tích cực trong bệnh trầm cảm. DLPA (150-200 mg mỗi ngày) có tác dụng tương tự như thuốc chống trầm cảm, imipramine, trong một nghiên cứu trên 40 người trầm cảm.

Trong hai thử nghiệm lâm sàng khác, nó đã loại bỏ các triệu chứng trầm cảm ở 29/43 bệnh nhân và cải thiện mức độ vừa phải trong 4 trường hợp.

Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu trên đều trên 40 tuổi và thiếu các đối chứng giả dược. Riêng D-phenylalanin không mang lại lợi ích gì ở 11 bệnh nhân trầm cảm. Nó thậm chí còn làm tình trạng tồi tệ hơn trong 2 trường hợp.

Phenylalanine hỗ trợ kiểm soát cân nặng và giảm thèm ăn

Nhiều chất bổ sung được quảng cáo để kích thích giảm cân, nhưng chưa có sản phẩm nào được hỗ trợ bởi các bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ và được cơ quan y tế phê duyệt.

Một chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát calo và tăng cường hoạt động thể chất vẫn là những chiến lược duy nhất đã được chứng minh để kiểm soát cân nặng.

Trong hai nghiên cứu trên 52 phụ nữ, liều lượng lớn L-phenylalanine (10g) làm giảm lượng thức ăn 11-15%.

Những tác động phụ thuộc vào thói quen ăn uống và giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Phụ nữ có thể phản ứng tốt hơn với thuốc ức chế sự thèm ăn trong nửa đầu của chu kỳ kinh nguyệt (giai đoạn nang trứng), nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm.

Ở hơn 300 người lớn béo phì, việc bổ sung L-phenylalanine làm giảm đáng kể mỡ bụng khi kết hợp với tập thể dục và ăn kiêng, nhưng chúng không làm giảm cân.

Các thành phần khác trong các chất bổ sung này - chẳng hạn như arginine , crom và inulin - có thể góp phần vào kết quả.

Bổ sung trước khi tập thể dục với 3 g L-phenylalanine giúp tăng cường đốt cháy chất béo ở sáu tình nguyện viên. Một hỗn hợp có chứa axit amin này cho kết quả tương tự ở 10 người.

Theo các bằng chứng lâm sàng hạn chế, L-phenylalanine có thể làm giảm sự thèm ăn và kích thích đốt cháy chất béo, nhưng nó dường như không hỗ trợ giảm cân.

Phenylalanine hỗ trợ điều trị bệnh bạch tạng

Bạch biến là một bệnh tự miễn dịch, trong đó các tế bào tạo ra sắc tố da melanin bị phá hủy. Kết quả là, hàm lượng melanin giảm xuống và các phần của da bị mất màu.

L-phenylalanine chuyển đổi thành melanin và hoạt động như một phương thuốc tự nhiên cho bệnh bạch biến.

Trong một nghiên cứu trên 70 bệnh nhân bạch biến, kết hợp L-phenylalanine tại chỗ (10% gel) và uống (100 mg / kg mỗi ngày) cho kết quả đầy hứa hẹn. Nó phục hồi màu da ở 90% bệnh nhân khi được thêm vào điều trị tiêu chuẩn bằng tia UV và thuốc.

Các thử nghiệm khác với hơn 270 bệnh nhân bạch biến đã xác nhận tác dụng có lợi của các loại kem và chất bổ sung phenylalanin kết hợp với liệu pháp UV.

Phenylalanine có thể có lợi cho bệnh nhân Parkinson

Như đã đề cập, L-phenylalanine là tiền chất của dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng bị thiếu trong bệnh Parkinson.

Thực tế này đã truyền cảm hứng cho một số nghiên cứu trong quá khứ, nhưng lợi ích tiềm năng của phenylalanin đối với chỉ định này vẫn nằm trong phạm vi lý thuyết.

Phenylalanine thậm chí có thể tương tác với một loại thuốc điều trị bệnh Parkinson và do đó gây ra các biến thể trong đáp ứng điều trị.

VAI TRÒ CỦA PHENYLALANINE VỚI HOẠT ĐỘNG THỂ CHẤT

Cơ thể bạn cần phenylalanine và các axit amin khác để tạo ra protein! Nhiều loại protein quan trọng được tìm thấy trong não, máu, cơ bắp, các cơ quan nội tạng và hầu như ở mọi nơi khác trong cơ thể bạn.

Hơn nữa, phenylalanine rất quan trọng đối với việc sản xuất các phần tử khác, bao gồm:
 

• Tyrosine: Axit amin này được sản xuất trực tiếp từ phenylalanin. Nó có thể được sử dụng để tạo ra các protein mới hoặc chuyển đổi thành các phân tử khác trong danh sách này

• Epinephrine và Norepinephrine: Khi bạn gặp căng thẳng, những phân tử này rất quan trọng đối với phản ứng “tiếp tục cố gắng hoặc rút lui” của cơ thể bạn.

• Dopamine: Phân tử này liên quan đến cảm giác sảng khoái trong não của bạn, cũng như hình thành ký ức và kỹ năng học tập 

 
Các vấn đề với các chức năng bình thường của các phân tử này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bạn.

Vì phenylalanine được sử dụng để tạo ra các phân tử này trong cơ thể bạn, nên nó đã được nghiên cứu như một phương pháp điều trị tiềm năng cho một số tình trạng nhất định, bao gồm cả bệnh trầm cảm.

TÁC DỤNG PHỤ CỦA PHENYLALANINE

Tất cả các dạng bổ sung đều an toàn trong các thử nghiệm lâm sàng và không gây ra tác dụng phụ đáng kể. Tuy nhiên, L-phenylalanin đã gây buồn nôn ở liều lượng cao hơn.

Theo FDA, L-phenylalanine “thường được công nhận là an toàn” (GRAS) trong thực phẩm và chất bổ sung.

Nguy cơ tiểu đường

Ở 1680 người trưởng thành trẻ tuổi, lượng axit amin thơm và chuỗi nhánh tăng lên có liên quan đến tình trạng kháng insulin và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn. Sự kết nối mạnh mẽ hơn ở nam giới và bao gồm:

• Phenylalanin
• Tyrosine
• Leucine
• Isoleucine
• Valin

Ảnh hưởng đến huyết áp

Công chúng lo ngại về khả năng làm tăng huyết áp của phenylalanin, nhưng các nghiên cứu cho thấy có nhiều tác dụng khác nhau.

Một thử nghiệm quan sát với hơn 4.000 bệnh nhân cho thấy mối liên hệ giữa việc tăng lượng phenylalanin và huyết áp cao. Tuy nhiên, không có thử nghiệm lâm sàng có đối chứng nào xác nhận tác dụng này.

Mặt khác, phenylalanin làm giảm huyết áp và bảo vệ mạch máu trong nhiều nghiên cứu trên chuột.

Các nghiên cứu bổ sung nên làm sáng tỏ hơn những phát hiện mâu thuẫn này.

Phenylketonuria

Những người mắc chứng rối loạn chuyển hóa bẩm sinh hiếm gặp - phenylketon niệu (PKU) - không thể phân hủy phenylalanine đúng cách. Đến lượt nó, sự tích tụ của axit amin này lại gây ra tổn thương não và suy giảm nhận thức.

Rối loạn này xảy ra do sự thiếu hụt di truyền của phenylalanin hydroxylase (PAH) , một loại enzym chuyển hóa phenylalanin thành tyrosine. Thiếu PAH là một dạng nhẹ hơn, trong đó bệnh nhân có thể chuyển hóa một lượng nhỏ phenylalanin.

Phenylketonurics nên tuân theo một chế độ ăn ít protein đặc biệt để giảm thiểu việc hấp thụ phenylalanin. Rõ ràng, họ nên tránh xa tất cả các chất bổ sung phenylalanine.

Aspartame là một chất làm ngọt nhân tạo có chứa phenylalanin. Những đồ không có đường như soda ăn kiêng (và kẹo cao su) có thể chứa chất này.

Tất cả các loại thực phẩm và đồ uống có thêm phenylalanin hoặc aspartame phải có nhãn cảnh báo cho người bị phenylceton niệu.

Bên cạnh chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, các nhà khoa học đang phát triển các lựa chọn điều trị mới cho chứng rối loạn này, bao gồm cả liệu pháp gen.

PHENYLALANINE CÓ TRONG THỰC PHẨM NÀO?

Hầu hết các loại thực phẩm giàu protein đều chứa một lượng lớn L-phenylalanine. Chúng bao gồm:

• Trứng
• Sữa và các sản phẩm từ sữa
• Các loại đậu (đậu và lạc)
• Hạt hướng dương và hạt mè
• Thịt đỏ và thịt gia cầm
• Cá
• Nguồn thực phẩm bổ sung có chứa Amino Acid thiết yếu 

Ăn nhiều nguồn protein tốt sẽ cung cấp cho bạn lượng phenylalanin tối ưu. Những người mắc chứng rối loạn chuyển hóa bẩm sinh được gọi là phenylketon niệu (PKU) nên tránh tất cả các loại thực phẩm và chất bổ sung có nhiều phenylalanin

=> Tham khảo ngay: Nguồn EAA chất lượng cao có chứa Phenylalanine 

TỔNG KẾT

Phenylalanine là một axit amin thiết yếu được tìm thấy trong cả thực phẩm động vật và thực vật.

Nó có thể có lợi cho bệnh nhân bạch biến rối loạn da, nhưng nghiên cứu về ảnh hưởng của nó đối với bệnh trầm cảm, đau hoặc các bệnh khác vẫn còn hạn chế.

Phenylalanin được coi là an toàn do rất ít các trường hợp gặp tác dụng phụ, nhưng những người mắc bệnh phenylceton niệu (PKU) có thể gặp các tác dụng phụ nguy hiểm.